Dobry Lekarz

Białko w moczu kojarzy się powszechnie z chorobami nerek, dlatego też często budzi lęk. Czy zawsze jednak białkomocz zwiastuje schorzenia tych organów? Wyjaśnienie znajdziesz w poniższym artykule.

1. Kiedy białko w moczu sygnalizuje chorobę?
2. Białkomocz a uszkodzenie nerek
3. Kiedy przyczyna białkomoczu leży poza nerkami?

Kiedy białko w moczu sygnalizuje chorobę?

W wyniku filtracji w nerkach z krwi usuwane są różnego rodzaju składniki, m.in. związki azotowe, nadmiar jonów wapniowych, chlorkowych, potasowych, sodowych, produkty metabolizmu leków oraz białek (amoniak). Kłębuszki nerkowe zostały zbudowane w taki sposób, aby nie przepuszczać białek. Dlatego też u osób zdrowych białko w moczu jest sytuacją patologiczną i szkodliwą.

Białkomocz świadczy o obecności w moczu dużej ilości białka, a konkretnie albumin. To główne białko krwi. W czasie prawidłowego filtrowania krwi przez nerki, albumina pozostaje w organizmie. Jeżeli jednak zaczyna przedostawać się do moczu w zbyt dużej ilości, to można mówić o nieprawidłowym stanie. W ciągu dnia zdrowy człowiek może wydalić do 250 mg białka z moczem. W przypadku wzrostu tego poziomu do wartości powyżej 300 mg, można już mówić o tzw. białkomoczu.

W prawidłowo funkcjonującym układzie moczowym, w moczu nie powinno pojawiać się białko. Jeśli więc w wyniku badań laboratoryjnych doszło do wykrycia białka w moczu, nie należy tego faktu bagatelizować i jak najszybciej zasięgnąć konsultacji lekarskiej. Specjalista zleci odpowiednie badania pozwalające stwierdzić rodzaj i przyczynę dolegliwości.

Wyróżnia się kilka stopni wydalania białka w moczu. Pierwszy z nich to białkomocz znikomy, kiedy poziom białka nie przekracza 0,5 grama w ciągu doby. Kolejny poziom to białkomocz mierny, gdy poziom białka wynosi od 0,5 do 3,5 grama na dobę. Z kolei nasilony białkomocz występuje wówczas, gdy poziom białka przekracza 3,5 grama w ciągu doby.

Białkomocz można również podzielić na dwa typy: nerkowy i przednerkowy. Przyczyną tego drugiego rodzaju białkomoczu jest zwiększenie ilości nieprawidłowych albo prawidłowych białek we krwi. W efekcie tego stanu następuje przechodzenie zbyt dużej ilości białek do moczu. Ilość ta jest zbyt duża jak na możliwości zwrotnej resorpcji cewek nerkowych. Co istotne, przyczyną przednerkowego białkomoczu nie zawsze są choroby. Niekiedy bywa tylko odchyleniem od normy i może być stanem przejściowym. Może się zdarzyć, że podniesiony poziom białka w moczu jest spowodowany np. bardzo intensywnym wysiłkiem fizycznym albo gorączką. Niemniej zawsze pojawienie się białka w moczu powinno prowadzić do dokładniejszych badań i konsultacji lekarskich, aby mieć pewność co do przyczyn dolegliwości.

Białkomocz a uszkodzenie nerek

Obecność białka w moczu może świadczyć o różnych dolegliwościach, w tym zazwyczaj o chorobie nerek. Zazwyczaj jest to kłębuszkowe zapalenie nerek, ale nie zawsze. Do innych chorób związanych z nerkami mogą należeć np. rzucawka, stan rzucawkowy, cukrzycowe lub śródmiąższowe zapalenie nerek.

W przypadku kłębuszkowego zapalenia nerek mogą pojawić się takie objawy jak: obecność krwi w moczu, bóle lędźwiowe, brak apetytu, gorączka, obrzęki w obrębie twarzy, podwyższone ciśnienie.

Podwyższony poziom białka w moczu, świadczący o poważnych zaburzeniach nerek, często jest powodowany przez bakterie i wirusy, takie jak wirus HPV, chlamydia, bakterie E. Coli oraz inne.

Kiedy przyczyna białkomoczu leży poza nerkami?

Nie zawsze przyczyną obecności białka w moczu są choroby nerek. Na białkomocz są narażone np. osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 1 i 2, a także osoby, u których w rodzinie pojawiały się te problemy. W przypadku cukrzyków pojawienie się białka w moczu to zazwyczaj objaw pogarszającej się pracy nerek.

Białko w moczu występuje również u osób cierpiących na inne dolegliwości, w tym choroby dróg moczowych. Zazwyczaj należą do nich zapalenie gruczołu krokowego albo zapalenie dróg moczowych. Ponadto białkomocz może być objawem chorób krwi, np. szpiczaku, a także chorób układu krążenia, takich jak niewydolność serca, ciężkie nadciśnienie tętnicze albo zakrzepica żył nerkowych.

Stan podwyższonego poziomu białka w moczu może być też spowodowany innymi zaburzeniami i chorobami. Zaliczyć można do nich m.in. toczeń rumieniowaty oraz inne choroby autoimmunologiczne, hipoglikemię, sarkoidozę oraz HIV. Ponadto przyczyną białkomoczu jest też kiła, wirusowe zapalenie wątroby, anemia sierpowata. Białko w moczu może być też skutkiem niedawno przebytych infekcji układu oddechowego i moczowego.

Warto również wspomnieć o tym, że niektóre grupy etniczne są bardziej narażone na problemy z nadciśnieniem, a w rezultacie również na obecność białka w moczu. Liczne badania naukowe wykazały, że Afroamerykanie mają nawet 6 razy większe (w porównaniu z osobami pochodzenia europejskiego) szanse na zachorowanie na niewydolność nerek, czyli chorobę wiążącą się z nadciśnieniem. Na wystąpienie białkomoczu większe szanse mają również mieszkańcy wysp Pacyfiku, Latynosi oraz rdzenni Amerykanie. Do grupy podwyższonego ryzyka zalicza się również osoby otyłe oraz starsze.