Duszność występująca nagle i przewlekle - czym jest i jakie są jej przyczyny

kaszel, David Castillo Dominici / www.freedigitalphotos.net

Odczuwanie duszności jest bardzo subiektywne. Pacjenci opisują je zwykle jako trudności ze złapaniem tchu lub niemożność oddychania. Pojawienie się duszności sprawia, że w normalny oddech musimy wkładać zdecydowanie więcej wysiłku, co w normalnych okolicznościach jest nieuzasadnione. Swobodne oddychanie staje się wręcz niemożliwe, a zaczerpnięcie powietrza niezmiernie trudne. Duszności mogą pojawiać się nagle, gwałtownie lub też występować przez cały czas. Jednak niezależnie od swojego rodzaju mają one za każdym razem swoją przyczynę. Warto dowiedzieć się jaka będzie ona w naszym przypadku.

Czym właściwie jest duszność?

W wyniku pojawienia się duszności świadomie odczuwamy potrzebę nasilenia odruchów oddechowych. Przyspieszamy, próbujemy głębiej zaczerpnąć powietrza, wręcz panicznie je złapać, gdyż odczuwamy jakbyśmy się dusili. Jest to odczucie postrzegane bardzo indywidualnie, gdyż pacjenci, którzy doświadczają duszności opisują je w różny sposób, jednak w każdym z przypadków odnosi się ono do pojawienia się trudności ze swobodnym oddychaniem.

Analizując to czym właściwie jest duszność musimy mieć na uwadze, że nie jest ona chorobą, a jedynie objawem, który może pojawiać się w konsekwencji różnych chorób, czynników środowiskowych i psychologicznych. Pojawienie się duszności może mieć związek z niektórymi chorobami serca lub płuc lub nawet pojawić się w przypadku zatrucia. Nasilenie się objawu duszności pojawia się również u osób z problemem otyłości, posiadających kiepski poziom kondycji fizycznej czy borykających się z problemami emocjonalnymi.

Skąd biorą się duszności?

U osób zdrowych do pojawienia się duszności dochodzi najczęściej po bardzo intensywnym wysiłku fizycznym, jednak taka sytuacja ma miejsce najczęściej w przypadku tych z nas, którzy nie ćwiczą regularnie, a tym samym nie mogą się pochwalić dobrą kondycją. Jednak u osób chorych, cierpiących z powodu różnych dolegliwości, pojawienie się tego objawu może mieć miejsce nawet w sytuacji gdy podejmują niewielki wysiłek lub pozostają w spoczynku. Razem z dusznościami pojawiają się zwykle uczucie niepokoju oraz lęk.

W przypadku duszności możemy mieć do czynienia z różnym nasileniem objawów. Niekiedy pojawia się jedynie w czasie dużego wysiłku fizycznego. Może jednak występować w czasie szybkiego marszu po równym terenie lub podczas podchodzenia pod nawet niewielkie wzniesienia. W niektórych przypadkach prowadzi do konieczności wolniejszego poruszania się lub nawet zatrzymywania, aby zaczerpnąć tchu. W sytuacjach skrajnych pojawiające się duszności sprawiają, że chory nie może opuszczać domu, a problemem są nawet normalne codzienne czynności, takie jak ubieranie się czy korzystanie z toalety.

Osoby, u których duszności pojawiają się często i nie stanowią jedynie konsekwencji dużego wysiłku fizycznego, a dodatkowo obserwują ich nasilanie się i utrzymywanie przez dłuższy czas, powinny koniecznie zgłosić się na badanie do lekarza. Jeśli pojawiają się u nas duszności warto się obserwować i sprawdzić w jakich okolicznościach do nich dochodzi, czy mają one charakter ataków czy może się utrzymują przez jakiś czas. Istotny będzie również poziom nasilenia tego stanu. Zebranie takich informacji i udostępnienie ich lekarzowi w czasie wywiadu może znacząco przyspieszyć i ułatwić postawienie diagnozy.

Co najczęściej powoduje pojawienie się duszności nagłej – napadowej?
- Ostre zapalenie oskrzeli,
- zapalenie płuc,
- odma opłucnowa,
- napad astmy oskrzelowej,
- wystąpienie zaostrzenia przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP),
- aspiracja ciała obcego czyli jego dostanie się do tchawicy,
- zatorowość płucna,
- zawał serca,
- zaostrzenie niewydolności krążenia.

Do wyjątkowych przypadków zalicza się tzw. panikę oddechową czyli wystąpienie napadu duszności wraz z silnym lękiem przed uduszeniem. Zwykle trwa to chwilę, a chory musi nauczyć się określonych sposobów łagodzenia objawów.

Jakie mogą być przyczyny występowania przewlekłej duszności?
- Zwłóknienie płuc,jak również inne śródmiąższowe choroby w obrębie płuc,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- choroby o podłożu neurologicznym, w tym m.in. miastenia oraz stwardnienie boczne zanikowe,
- niewydolność krążenia.

Pojawienie się duszności ma często związek ze zwężeniem oskrzeli, które pojawia się w przebiegu POChP, astmy, jak również nowotworów oskrzeli. Jednocześnie jest to objaw, który może pojawiać się w nadczynności tarczycy, oraz przy problemach o podłożu nerwowym, u osób silnie odczuwających lęk oraz stres. Duszność pojawia się również przy niedokrwistości, gdyż dochodzi do zmniejszenia ilości hemoglobiny we krwi, a przez to spada ilość tlenu, który jest dostarczany do tkanek.

Duszności i objawy jakie mogą im towarzyszyć

Jeśli chodzi o duszności, to bardzo rzadko obserwujemy je jako pojedynczy objaw, zwykle towarzysza im takie jak: świsty w czasie oddychania, kaszel, uczucie że coś zalega nam w gardle. Jeśli mamy do czynienia z przewlekła i napadową dusznością, to dodatkowo może pojawiać się ból w obrębie klatki piersiowej i krwioplucie. Z kolei u osób chorujących na rozstrzenie oskrzeli razem z dusznościami może pojawić się wydzielina ropna.

Niezbędne do przeprowadzenia badania w razie pojawienia się duszności

Gdy lekarz diagnozuje duszności, to w pierwszej kolejności musi dokładnie ocenić nasze parametry życiowe, w tym m.in. tętno. Wykonywane są badania przedmiotowe oraz podmiotowe, które zostają uzależnione od czasu w jakim występują duszności oraz jakie są ich objawy towarzyszące. Pośród zlecanych badań znajdują się pulsometria, gazometria, jak również morfologia krwi oraz RTG klatki piersiowej. Dalsze badania są już zależne od tego, jaką przyczynę występowania duszności podejrzewa lekarz. Może to być echokardiografia, EKG, USG żył, jonogram, tomografia klatki piersiowej, oznaczenie stężenia ketonów i mleczanu, parametry czynności nerek, parametry czynności wątroby, badania neurologiczne.

To w jaki sposób leczona będzie duszność jest ściśle powiązane ze zdiagnozowaną przyczyną jej pojawiania się. Jeśli mamy do czynienia z ostrymi dusznościami, a ustalenie przyczyny nie jest możliwe pacjentowi podaje się tlen i w razie konieczności prowadzi się wentylację mechaniczną.

Napisz opinię

  • Dozwolone tagi HTML: <strong> <cite> <i> <b> <ul> <li>
  • Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

CAPTCHA
Pytanie sprawdza czy jesteś człowiekiem, aby zapobiec spamowi.
Image CAPTCHA
Przepisz kod z obrazka (wielkość liter ma znaczenie).

Konto użytkownika

Aby się zalogować przejdź na stronę: Strona logowania