Dobry Lekarz

Zapalenie ucha środkowego to stosunkowo częsta dolegliwość w wieku dziecięcym. Jest ona przede wszystkim następstwem infekcji górnych dróg oddechowych. Wprawdzie ma charakter nawracający, jednak z wiekiem ryzyko jej wystąpienia maleje – co wiąże się ze zmianami zachodzącymi w budowie tzw. trąbki słuchowej. Czym objawia się stan zapalny ucha środkowego? Jak go leczyć, aby uniknąć groźnych powikłań?

Infekcje ucha środkowego

Środkowa część ucha zbudowana jest z jamy bębenkowej, którą stanowią tzw. kosteczki słuchowe. Ze znajdującą się w pobliżu jamą gardłową jest ona połączona trąbką bębenkową. I to właśnie za jej pośrednictwem infekcje gardłowo-nosowe przenikają do ucha środkowego, wywołując dokuczliwe stany zapalne.

Infekcja ucha środkowego może mieć postać ostrego stanu zapalnego obejmującego jamę bębenkową, ale bez jej uszkodzenia, jak również wysiękowego, powodującego niedrożność trąbki i obrzęk błony bębenkowej – w rezultacie dochodzi do pojawienia się wydzieliny. Nieleczone zapalenie wysiękowe ucha środkowego może powodować nieodwracalne zmiany w uchu, uszkadzając słuch. Z kolei w przypadku przewlekłej formy zapalenia dochodzi już do uszkodzenia błony bębenkowej w wyniku gromadzącej się wydzieliny – towarzyszy temu niedosłuch.

W łagodniejszym przebiegu infekcja wymaga standardowego badania laryngologicznego. W przypadku ostrych stanów zapalnych, zwłaszcza z wydzieliną, stosuje się techniki diagnostyki obrazowej (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), pozwalające określić miejsca gromadzenia się płynu.

Przyczyny stanu zapalnego

Stany zapalne ucha środkowego najczęściej występują w okresie jesienno-zimowym. Wywołują je bakterie powodujące infekcje górnych dróg oddechowych – nieco już rzadziej ich przyczyną są wirusy grypy. Nieleczone zakażenia bakteryjne rozprzestrzeniają się, obejmując narząd słuchu, przy czym ryzyko wzrasta przy obniżonej odporności organizmu. Ale infekcję ucha środkowego mogą powodować również: alergia sprzyjająca niedrożności błony śluzowej znajdującej się w trąbce, zapalenie zatok, przerost migdałka, obrzęk zapalny przy ujściu trąbki.

Objawy infekcji ucha

Pierwszym sygnałem stanu zapalnego ucha środkowego jest pulsujący ból. Dodatkowo towarzyszy mu nieprzyjemne uczucie rozpierania. Równocześnie może wystąpić stopniowe pogorszenie słuchu, gorączka, a nawet wymioty. W stanach przewlekłych pojawia się wydzielina oznaczająca uszkodzenie błony bębenkowej. W zależności od rodzaju infekcji i stopnia jej nasilenia objawy mogą być nieco zróżnicowane, jak również mniej lub bardziej intensywne.

Diagnostyka i leczenie

Podstawową metodą diagnostyczną jest wywiad lekarski przeprowadzany przez laryngologa, który wykonując badanie otoskopowe (przy użyciu specjalnego wziernika), dokonuje oceny stanu błony bębenkowej. Dodatkowo może zostać przeprowadzony tzw. audiogram (badanie słuchu), aby sprawdzić stopień niedosłyszenia, jak również badanie bakteriologiczne z wydzieliny. Leczenie stanu zapalnego ucha sprowadza się do antybiotykoterapii i podawania środków przeciwbólowych.

Nieleczona infekcja ucha może prowadzić do bardzo poważnych powikłań obejmujących narząd słuchu. Stan zapalny nie tylko może rozszerzyć się ucho zewnętrzne, ale również uszkodzić błonę bębenkową i kosteczki słuchowe. Ponadto występuje ryzyko trwałego niedosłuchu lub całkowitej głuchoty. Wśród powikłań są również takie, jak porażenie nerwu twarzowego, zapalenie kości skroniowej, a nawet opon mózgowych. W przypadku podejrzenia wystąpienia tego rodzaju powikłań zalecana jest tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Pozwalają one ocenić rozmiar zmian zapalnych obejmujących sąsiadujące kości i tkanki. Tego rodzaju badania diagnostyczne wykonywane są w szpitalach, jak też innych placówkach medycznych, dostępnych między innymi za pośrednictwem wyszukiwarki badań Cenomed.pl